Не прикуривай от саламандры, Странник, — попалишь не только брови...
У вялікім двары Плятара Юрка кіраваў малацьбой. Аднаго разу ён устаў да пеўняў, пайшоў у рэй*, затапіў печку і сеўшы насупроць пачаў рабіць сабе трубачку. На двары ліў асенні дождж, а вецер хлопаў варотамі да шумацеў саломай. Але раптам агонь пачаў шалець і кідацца па розных баках. Юрка думаў, што гэта гульня ветру. Тады нехта кашлянуў побач. Юрка паглядзеў і ўбачыў самога нячысціка, сапраўднага нячысціка. Выглядаў ён на вялікага пана ў капялюшы, вузкіх бліскучых сапагах, у чорным сурдуце, у галянішчы ўсунуты хвост, рукі і твар былі валасатыя і чорныя. Юрка зразумеў, што гэта за муж, схапіў корч ды вухнуў у нячысціка. Той застагнаў голасам пана і ўцёк, пакінуўшы ўсе дзверы вольнымі. Зрання пан ня прышоў паглядзець, колькі зроблена, а прыслаў лёкая, каб Юрка даглядаў за гаспадаркай, пакуль пан не паправіцца (1735: с.469).
В большом имении Плятара Юрка заведовал молотьбой. Однажды он встал ещё до петухов, пошёл в овин*, растопил печь и, усевшись напротив, начал делать себе трубочку. На дворе лил осенний дождь, ветер хлопал воротами и шуршал соломой. Но вдруг огонь стал бешено метаться в разные стороны. Юрка подумал, что это проделки ветра. Тогда кто-то кашлянул рядом. Юрка посмотрел — и увидел самого́ нечистого, самого настоящего. Выглядел он как богатый господин: в шляпе, в узких блестящих сапогах, в чёрном сюртуке, хвост засунут в голенище; руки и лицо — волосатые и чёрные. Юрка понял, что за гость перед ним, схватил полено и ударил нечистого. Тот застонал голосом пана и убежал, оставив все двери настежь. Утром сам пан не пришёл посмотреть, сколько сделано, а прислал лакея — чтобы Юрка присматривал за хозяйством, пока пан не поправится.
У вялікім двары Плятара Юрка кіраваў малацьбой. Аднаго разу ён устаў да пеўняў, пайшоў у рэй*, затапіў печку і сеўшы насупроць пачаў рабіць сабе трубачку. На двары ліў асенні дождж, а вецер хлопаў варотамі да шумацеў саломай. Але раптам агонь пачаў шалець і кідацца па розных баках. Юрка думаў, што гэта гульня ветру. Тады нехта кашлянуў побач. Юрка паглядзеў і ўбачыў самога нячысціка, сапраўднага нячысціка. Выглядаў ён на вялікага пана ў капялюшы, вузкіх бліскучых сапагах, у чорным сурдуце, у галянішчы ўсунуты хвост, рукі і твар былі валасатыя і чорныя. Юрка зразумеў, што гэта за муж, схапіў корч ды вухнуў у нячысціка. Той застагнаў голасам пана і ўцёк, пакінуўшы ўсе дзверы вольнымі. Зрання пан ня прышоў паглядзець, колькі зроблена, а прыслаў лёкая, каб Юрка даглядаў за гаспадаркай, пакуль пан не паправіцца (1735: с.469).
В большом имении Плятара Юрка заведовал молотьбой. Однажды он встал ещё до петухов, пошёл в овин*, растопил печь и, усевшись напротив, начал делать себе трубочку. На дворе лил осенний дождь, ветер хлопал воротами и шуршал соломой. Но вдруг огонь стал бешено метаться в разные стороны. Юрка подумал, что это проделки ветра. Тогда кто-то кашлянул рядом. Юрка посмотрел — и увидел самого́ нечистого, самого настоящего. Выглядел он как богатый господин: в шляпе, в узких блестящих сапогах, в чёрном сюртуке, хвост засунут в голенище; руки и лицо — волосатые и чёрные. Юрка понял, что за гость перед ним, схватил полено и ударил нечистого. Тот застонал голосом пана и убежал, оставив все двери настежь. Утром сам пан не пришёл посмотреть, сколько сделано, а прислал лакея — чтобы Юрка присматривал за хозяйством, пока пан не поправится.
Черти — в славянском фольклоре злые духи
Запісаў Мікола Панькоў у 1940 годзе ў Дзвінску* ад сваёй маці Хрысціны, 65 год.
Сахараў С.П. «Народная творчасьць Латгальскіх і Ілукстэнскіх беларусаў», вып.2. Рукапіс 1944 года. Захоўваецца ў Архіве Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору НАН Беларусі (АІМЭФ НАН), ф.9, воп.3, спр.13, ч.І, дад.2, арк.641.
Записано Николаем Паньковым в 1940 году в Двинске* от своей матери Кристины, 65 лет.
Сахаров С.П. «Народное творчество Латгальских и Илукстенских беларусов», вып.2. Рукопись 1944 года. Хранится в Архиве Института искусствоведения, этнографии и фольклора Национальной академии наук Беларуси (АИИЭФ НАН), ф.9, воп.3, д.13, ч.I, прил.2, л.641.
Comments
Отправить комментарий